Geçtiğimiz günlerde ülke gündemine oturan ve halen yankıları devam eden bir direnişin videosu ve sesi hayalet gibi dolaştı ülkenin sokaklarında. Muhalefetin çölleştiği şu günlerde ‘haklılığın’ sesinin çıkabiliyor olması, ‘haklılığın’ direniyor olması yüreklere su serpti. Yerin metrelerce kat altında ekmeği için kömür çıkartan maden işçileri, Uyar madenciliğin patronlarından sekiz yıldır (!) alamadıkları maaş, tazminat vs. hakları için sokağa, direnişe çıktılar. Halen devam eden mukavemetin öncülüğünü Bağımsız Maden-İş Sendikası yaptı. Mukavemet’in yazarı ve Bağımsız Maden-İş sendikasının örgütlenme uzmanı olan, ‘Öyle mi alay komutanı’ konuşmasının sahibi Kamil Kartal ile o günü, öncesini ve sonrasını konuştuk.
Alay komutanına, aslında onun özelinde önünüzde duran, mücadelenizin yolunu kapatanlara seslendiğiniz o konuşmanın öncesinde neler yaşandı?
O günün hikâyesi gündüz Soma mezarlığında başladı. Bizi bir tarafı foseptik çukuru bir tarafı mezarlık olan bir yere hapsettiler. Oradan çıkışımıza izin vermiyorlardı; ya dağılın gidin ya da buradan adım attırtmayız şeklinde bir yaklaşım sergiliyorlardı. Bu tür eylemleri yürütmek üzere bir fiil asli unsurlardan oluşturduğumuz komitelerimiz var. Bu yürüyüşün de yedi kişilik bir Komitesi var. O komitedeki arkadaşlarla bu ablukayı nasıl yıkacağımızı tartıştık. Sonuç itibari ile bir biçimde bu ablukayı yırtarak buradan çıkmamızı sağlayacak birtakım planlamalar yaptık.
‘TÜNELİ KAZDIK SALİHLİ’YE VARDIK’
Bu planlamalar çerçevesinde 100 kadar işçi ile görüşüldü konuşuldu. Gece saat 23:00’a doğru planladığımız şekilde Soma’dan Salihli‘ye gitme doğrultusunda bir süreci başlattık. Mezarlığın oraya Uyar işçileri akşam biraz daha kalabalık geldi. Biz geceleri genellikle 20-25 kişi kalıyorduk, 20-25 tane işçi yine orada varlığını devam ettirirken, yola çıkacak arkadaşlar da parça parça ayrıldılar. Sekizden sonra sanki bir nöbet değişimi yapılıyormuş gibi, Salihli’ye doğru yola çıkıldı. Salihli’de tam Ankara yolunun kenarında, gece 1:30 gibi toplaştık ve ateşimizi yaktık. Çekimler yapıldı. Bu videoları sosyal medyadan yayınlamaya başladık. Şunu dedik yayınladığımız videoda: Tüneli kazdık Salihli‘ye vardık.
Kıyamet ondan sonra koptu. Saat gece 3:00’e doğru önce siviller geldi, sonra jandarma geldi. Üst düzey emniyet müdürü geldi falan… Yarım saat boyunca burada duramazsınız-durursunuz şekilde tartışmalar yaşandı. Ama biz çadırlarımızı kurduk bu görüşmeler devam ederken de arkadaşlarımıza yatın dedik. Biz de kenara çekildik uyumaya gittik. Toplam 31 kişiydik. Uyumak üzereyken bir büyük gürültü koptu. Ateş Yaktığımız yerin çevresinde TOMA’ların geldiğini gürültüyle duyduk. Bu arada TOMA ile ateşe, sandalye ve masalara falan su sıkarak dağıttılar. Bir jandarma görevlisi Kamil Kartal Başaran Aksu diye bağırmaya başladı. Bizim uyuduğumuz taraf biraz karanlıktı, ellerinde el fenerleri ile bağırıyorlardı. Biz kalktık, gürültüyle herkes uyandı. 150’nin üzerinde jandarma caddenin kenarında konuşlanmıştı. Dediler ki komutan çağırıyor. Jandarmaların arka tarafında komutan bekliyor.
‘SİZE DEVLETİN GÜCÜNÜ GÖSTERECEĞİM’
Gittik yanına, zaten yanına gider gitmez bir heybetle, bağırmaya başladı: “Tünel kazıp geldiniz ha buraya, ben size göstereceğim devletin gücünü, size yarım saat müsaade” ama nasıl bağırarak, sanki bizi bir böcek gibi görüyor. Dedim “ne bağırıyorsun devlet mevlet, ezeceksen ez, kaldı ki biz yasadışı bir şey yaptığımızı düşünmüyoruz. Söyledik Soma’da mezarlık ve foseptiğin arasına sıkışıp kalmayacağız bir yolunu bulup çıkacağız diye, şimdi ne bağırıyorsun, maden devletsen gereğini yap” dedim. Sonra Başaran Aksu’yla ikimiz çıktık yanından. Biz o görüşmeleri yaparken çadırlarda ne kadar arkadaşımız varsa hepsi kalkmışlar jandarmanın önüne barikat kurmuşlar. İki ayağı olmayan ve gözü görmeyen arkadaşlarımızı da sandalyeyle önlerine oturtmuşlar, slogan atıyorlar “ölmek var dönmek yok” diye. Komutanın yarım saatlik süresi başladı. Kendisi jandarmaların arkasındaydı. Gece çok soğuktu, bazıları da battaniyeleri sırtına almışlar, zaten yorgun insanlar, ben o tabloyu görünce tamamen kendiliğinden, spontane olarak o konuşmayı yaptım.
Daha sonra gözaltı sürecine giden müdahale yaşandı… Bu konuşma herkesi etkiledi peki ya askerleri?
Jandarmalar hem gözaltına alırken hem de gözaltı sürecinde bize karşı en ufak bir şey yapmadılar, olumsuz davranışta bulunmadılar. Getirilen jandarmaların toplamı uzman onbaşı, uzman çavuşlar yani paralı askerler. Bu çocukların toplamı yoksul aile çocukları. O gün o milletin halini gördüler. Konuşmadan da zannediyorum ki etkilendiler… Birkaçının vallahi de haklısınız ama emir kuluyuz falan şeklinde yaklaşımları oldu.
ÖYLE Mİ ALAY KOMUTANINDAN: ‘ÖYLE Mİ KAMİL BEY’
Gözaltı sürecinden sonraki süreçte Alay Komutanı diye tabir ettiğimiz kişi, aslında alay komutan yardımcısı, yani Albay. Biz bu albayla beş yıldır Soma’da, Yırca’da toplumsal meselelerde karşı karşıya geliyoruz ama bize karşı keyfi davranışları olmamıştır. Arabuluculuk yaptığı da olmuştur. Mesela burada, bizi gözaltına aldığı gece yaptığı konuşma için, sınırlarını aştığını söyleyerek özür diledi, espri yaptı: “Öyle mi Kamil Bey” falan diyerek. Bir de şöyle bir şey de oldu. Bu olayların ardından Salihli‘den Kırkağaç Çamı’na geldik. Biliyorsunuz, Vali bizi Kırkağaç Çamı’na sokmama kararı aldı. Biz de daha üst düzey kimseye, valiliğin bu kararına itiraz etmek için ulaşamadık. Vali ısrarla “Giremezler oraya açmayacaksınız” diyor. Burası bir milli park. Bizim eylemimiz sebebiyle parkı halka da kapattılar. Ortalık gerildi. Sonra bize Salihli’de “devletin gücünü gösteririm diyen” Komutan Valiliğin kararıyla ilgili Garnizon Komutanlığını aradı. Komutan durumu Tuğgenerale iletti. Daha sonra mesele çözüldü. Bir protokol imzaladık. Hükümet yetkilileriyle yaptığımız görüşmede sorunun çözümü için on günlük bir zaman istenmişti, protokol kapsamında biz on gün burada kalacağız caddeye çıkıp eylem yapmayacağız diye anlaştık.
